Veilig werken: een topprioriteit voor iedereen
Er loeren heel wat gevaren op een industriële site. De hoogste prioriteit van ieder bedrijf is dan ook om ervoor te zorgen dat zijn werknemers, onderaannemers en bezoekers na hun werkzaamheden terug veilig naar huis kunnen.
Door iedereen voldoende te informeren aan de hand van duidelijke signalisatie, kan efficiënt gewerkt worden en kunnen ongevallen voorkomen worden.
De meest voorkomende gevaren zijn:
• Blootstelling aan schadelijke stoffen, gassen of dampen.
• Herstel of onderhoud van machines.
• Gevaarlijke zones die niet afgebakend zijn.
• Vallende voorwerpen
• Struikel– of slipgevaar.
Het risico op een ongeval kan verminderd worden door het aanbrengen van een goede signalisatie. Men kan daarvoor volgende hulpmiddelen gebruiken:
• Pictogrammen en teksten met veiligheidskleuren.
• Labels voor het identificeren van producten, leidingen, installaties of transport van goederen en gevaarlijke stoffen.
• Fotoluminescente veiligheidssignalisatie en vluchtwegaanduiding die ook in complete duisternis zichtbaar blijven.
•Lockout-Tagout vergrendelingen voor ventielen, leidingen, installaties,…
• Paaltjes, kettingen of linten om gevaarlijke zones af te bakenen.
1. Veiligheidssignalisatie
Een goede veiligheidssignalisatie is van het allergrootste belang. In een bedrijf in volle activiteit is heel wat signalisatie nodig. Zijn deze allemaal goed aangebracht en duidelijk zichtbaar? Zo moeten de evacuatiepictogrammen de aanwezigen in het gebouw zo snel mogelijk naar de dichts bij zijnde nooduitgang leiden in het geval van een calamiteit. De blusmiddelen moeten duidelijk gesignaleerd worden zodat geen nutteloze tijd wordt verloren en de brand zo snel mogelijk bestreden kan worden. De verbodspictogrammen maken snel duidelijk wat de interne reglementen zijn en de gebodspictogrammen duiden de verplichte PBM’s aan. Met de gevaars pictogrammen worden de werknemers en bezoekers gewezen op de gevaren die inherent zijn aan de productieomgeving. Je kan deze pictogrammen standaard aankopen of je kan ze zelf printen, voorzien van gepersonaliseerde informatie met uw eigen labelsysteem. Meer hierover in onze blog: “Je eigen veiligheidslabels en -pictogrammen afdrukken: hoe doe je dat?”
2.Denk ook aan een goede interne bewegwijzering.
Bekijk je bedrijf eens door de ogen van een bezoeker. Waar vind ik de receptie, de toiletten, de liften, de vergaderzaal: is alles goed aangeduid? Zijn er evacuatieplannen in geval van nood? Waar zijn de verzamelpunten bij alarmsituaties? Allemaal zaken die evident zijn als je dagelijks in een gebouw aanwezig bent, maar voor externen helemaal niet vanzelfsprekend zijn. Bedrijfsblindheid is onvermijdelijk als je jaren op dezelfde plek komt, je moet de situatie dus eens vanuit een ander perspectief durven bekijken, of beter nog: haal er eens een externe bij, iemand die nog nooit op de site geweest is. Het begint al aan de ingang: is de bezoekersparking goed gemarkeerd? Waar moet je je aanmelden enz.
3. Zijn de interne verkeersplannen in orde?
Weten leveranciers hoe ze op het bedrijventerrein het magazijn kunnen vinden? Zijn de gebouwen duidelijk herkenbaar door cijfers of letters? Is er een circulatieplan opgesteld zodat in en uitgaand verkeer elkaar niet hindert? Zijn er, waar nodig, veilige, goed aangeduide en voldoende zichtbare oversteekplaatsen voor voetgangers (zebrapaden)? In België wordt ongeveer 10% van de arbeidsongevallen toegeschreven aan het gebruik van transportvoertuigen en laad- en losmachines. De ongevallen veroorzaakt door het intern transport kosten niet alleen veel geld, ze leiden vaak tot zware kwetsuren en hebben soms een dodelijke afloop.
4. Is de wegmarkering nog goed zichtbaar?
Wegmarkering zijn zeer onderhevig aan slijtage. Heftrucs die af en aan rijden, draaien op de vloermarkering. Buiten of binnen toepassingen, allemaal zaken die de levensduur van de markeringen beïnvloeden. Regelmatig onderhoud van de belijningen van parkings en bedrijfsterreinen zorgt voor een extra uitstraling en verhoogde zichtbaarheid. Er zijn verschillende oplossingen afhankelijk van het budget: Wegenverf biedt een snelle en budgetvriendelijke oplossing. Thermoplastische markeringen zijn uiterst geschikt voor intensief gebruik. Op plaatsen waar de ondergrond zwaar belast wordt, zal deze toepassing duurzamer zijn dan één-componenten wegenverf.
5. Is er reeds een 5S programma opgesteld?
5S refereert naar vijf Japanse woorden die een gestandaardiseerde “schoonmaak” beschrijven. Dit concept wordt gebruikt binnen Lean Manufacturing, een methode die gericht is op het verbeteren van bedrijfsprocessen.
• Sorteren: Alles wat niet gebruikt wordt, moet verdwijnen
• Schikken: Alles een geschikte vaste plek geven
• Schoonmaken: Reinigen van vloeren, muren en voorwerpen
• Standaardiseren: Methoden invoeren met behulp van visuele hulpmiddelen
• Systematiseren: Behoud en continuïteit van de gestandaardiseerde procedures
Slordigheid en gebrek aan netheid leiden makkelijk tot ongevallen. Struikel- en valgevaar bij rondslingerend materieel, risico op uitglijden over water- of vetvlekken, het zijn maar enkele, voor velen zeer herkenbare, voorbeelden. De 5S methode streeft een opgeruimde, goed georganiseerde en overzichtelijke werkplek na, waar het prettig, veilig en efficiënt werken is! Lees hierover meer in onze blog “Het 5S-Systeem: voor een veilige en gestandaardiseerde werkomgeving”
6. Is het magazijn ordelijk en overzichtelijk gemarkeerd?
De goederen in uw magazijn of distributiecentra leggen vaak een lange weg af. Soms gaat het om tijdelijke opslag of zorgen goederen voor de beweging van de voorraad. Deze goederenstroom zo optimaal mogelijk laten verlopen is dus essentieel voor een vlotte en veilige goederenbehandeling. De juiste bewegwijzering (intern of extern) aan de hand van gangpadborden en overzichtelijke labels die de locatie van uw goederen aangeven helpen daarbij.
Maar er moet ook oog voor uw veiligheid zijn. Veiligheidspictogrammen en aanrijbescherming zorgen ervoor dat mensen zich veilig kunnen bewegen tussen heftrucks. De vloerbelijning helpt bij het visualiseren van uw werkplek en geeft duidelijk de opslagruimte, heftruckroute en het looppad aan. Zijn de gangen en rekken duidelijk genummerd, zijn de palletlocaties aangeduid? Zijn de zones voor de brandblussers gearceerd en weten de medewerkers dat op die plek niets geplaatst mag worden?
7. Zijn alle chemische producten correct gelabeld en voorzien van de juiste GHS symbolen?
Sedert 1 juni 2015 is het gebruik van HSID pictogrammen niet meer toegestaan. Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals (afgekort tot GHS) is de wijze van indeling, kenmerking en etikettering van chemische stoffen en preparaten. Het systeem werd ingevoerd om een eenvormigheid te bekomen over de verschillende landen heen om te voorkomen dat een chemische stof in het ene land “giftig” geklasseerd werd en in een ander land niet eens als een gevaarlijke stof geclasseerd werd. De GHS symbolen staan in een witte ruit met een rode rand.
Een GHS-etiket bevat volgende elementen:
• een of meer pictogrammen of gevaarsymbolen (zie hieronder), in functie van de gevarenklasse
• een signaalwoord (signal word) (“gevaar” of “waarschuwing”, naargelang de gevarencategorie van de stof)
• een of meer gevarenaanduidingen (hazard statements, “H-zinnen” of gevaarszinnen), die de rol van de R-zinnen overnemen, en de risico’s van de stof beschrijven in relatie tot de gevarenklasse en -categorie
• een of meer veiligheidsaanbevelingen (precautionary statements, “P-zinnen” of voorzorgsmaatregelen), die de S-zinnen vervangen, en veiligheidsvoorschriften geven voor het omgaan met de stof. Er zijn vijf soorten veiligheidsaanbevelingen: algemene zinnen, en zinnen m.b.t. preventie, respons, opslag en afval. Hiervoor kunnen ook pictogrammen gebruikt worden.
8. Zijn de gevaarlijke producten correct opgeslagen?
Gevaarlijke stoffen moeten zodanig opgeslagen worden dat ze geen positieve bijdrage aan een brand kunnen leveren. Het risico verbonden aan de opslag ervan moet tot het minimum worden beperkt. Onder een positieve bijdrage wordt onder andere verstaan: een brand positief beïnvloeden door mee te gaan branden, ontwikkelen van gevaarlijke dampen/gassen en de vorming van gevaarlijke ontledingsproducten. Om het risico tot een minimum te beperken, dient een interne opslagplaats een zekere mate van Weerstand tegen BrandDoorslag en BrandOverslag (WBDBO) te bezitten dan wel voor een bepaalde tijdsduur brandwerend te zijn uitgevoerd.
De opslag van gevaarlijke stoffen zal afhankelijk van het product in een externe opslagvoorzieningen dienen te gebeuren en dit dusdanig ver van tot de inrichting behorende gebouwen, erfgrenzen, brandgevaarlijke materialen en activiteiten te worden geplaatst, dat een brand de opslagplaats niet kan bereiken. Wanneer er onvoldoende veiligheidsafstanden aangehouden kunnen worden, moet ook een externe opslagvoorziening een zekere mate van Weerstand tegen BrandDoorslag en BrandOverslag (WBDBO) bezitten dan wel voor een bepaalde tijdsduur brandwerend te zijn uitgevoerd.
9. Zijn alle leidingen gemarkeerd?
Een spaghetti van leidingen zonder leidingmarkering is onoverzichtelijk voor de onderhoudsmensen. Deze markeringen moeten ook waarschuwen voor de mogelijke gevaren van het product dat zich in de leiding bevindt. Daarom is de juiste kleur, het juiste gevaarsymbool en de stroomrichting zo belangrijk. Meer hierover in onze blog “Waarop moet je letten bij het aanbrengen van leidingmarkering”
10. Is er een Lockout/Tagout (LOTO) programma voorzien?
Elk jaar gebeuren er duizenden arbeidsongevallen bij onderhoud aan industriële krachtbronnen en 
machines. Het overgrote deel van die ongevallen worden veroorzaakt door een onverwachte energietoevoer. In Europa bestaan er meerdere wetgevingen waarin wordt gesteld dat alle energiebronnen uitgeschakeld en geblokkeerd (“Locked out”) moeten worden tijdens onderhouds- en herstelwerkzaamheden. Deze procedure moet ervoor zorgen dat personeel beschermd wordt tegen de gevaren van machines die in werking gesteld worden en andere vormen van energie die onverwachts ingeschakeld kunnen worden. Meer info in onze blog “Hoe zet ik mijn eigen LOTO programma op?”
11. Worden er trucks gelost en geladen op uw terrein?
Laden en lossen van vrachtwagens en treinwagons brengt altijd gevaren mee. Denk aan valgevaar, slipgevaar of het contact met de chemische agentia die moeten overgepompt worden.
Gebeurt dit op een veilige manier? Zijn de operators voldoende beschermd tegen valgevaar? Voorzie de juiste uitrusting met kwalitatieve valtrappen en loopbruggen.
12. Zijn de trappen, bordessen en kooiladders voorzien van een zelfsluitend poortje?
Een industrieel zelfsluitend poortje is een deel van de valbeveiliging. Het is natuurlijk geen valbeveiliging op zich. De NEN-EN norm 14122-4 is een norm die zich richt op Permanente ladders, z
oals kooiladders. Maar ook om een leuningsysteem af te sluiten, is zo’n poortje noodzakelijk.
Hoever staat u met de veiligheid op uw bedrijventerrein?
Download onze handig checklist en krijg in een oogopslag een goed overzicht van de punten die nog aandacht verdienen om de veiligheid binnen uw organisatie te verbeteren.
De checklist is beschikbaar in Excel formaat zodat u deze kan bewerken met met uw collega’s kan delen of in PDF formaat zodat u deze kan afdrukken en onmiddellijk kan invullen
